Niedoubezpieczenie występuje w sytuacji, kiedy suma ubezpieczenia jest niższa od wartości przedmiotu ubezpieczenia. W konsekwencji niedoubezpieczenia zmniejsza się wysokość należnego odszkodowania. Dzieje się to na zasadzie proporcji, czyli sumy ubezpieczenia odpowiedniej do wartości przedmiotu ubezpieczenia na dzień szkody.
Niedoubezpieczenie może powstać z różnych przyczyn. Często na skutek nieświadomych działań bądź niewiedzy. Jedną z takich sytuacji jest błąd w oszacowaniu wartości posiadanego mienia. Zdarza się jednak, że działania są przemyślane i świadome np. kiedy chcemy płacić niższą składkę, której wartość jest zależna od posiadanego majątku.
Odwrotnością niedoubezpieczenia jest nadubezpieczenie, czyli sytuacja odwrotna. Mimo wyższej sumy ubezpieczenia od wartości mienia z polisy zostanie wypłacona kwota zgodna z wartością rzeczywista lub rynkową mienia. Wówczas ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność co do faktycznej wysokości szkody.