Instalacja odgromowa a ubezpieczenie - uderzenie pioruna w dom

Uderzenie pioruna jest jednym z podstawowych zdarzeń ubezpieczeniowych, dostępnym w każdej polisie mieszkaniowej. Wykupienie ochrony przed tym zdarzeniem może jednak nie wystarczyć do wypłaty odszkodowania, szczególnie jeśli nie posiada się sprawnej instalacji odgromowej. 

Czym jest instalacja odgromowa?

Instalacja odgromowa, częściej zwana po prostu piorunochronem, to system zabezpieczający budynek przed konsekwencjami uderzenia pioruna. Składa się ona z trzech podstawowych komponentów:

• elementów przechwytujących wyładowanie (zwody),
• przewodów odprowadzających,
• uziomu.

Upraszczając, instalacja odgromowa odbiera energię pioruna, żeby potem bezpiecznie sprowadzić ją do ziemi. W ten sposób chroni budynek przed ogniem, pęknięciami oraz uszkodzeniem urządzeń zasilanych prądem w skutek przepięcia. Jej obecność jest jednak tak ważna nie ze względu na zabezpieczenie majątku, ale na ochronę życia i zdrowia domowników.

Czy instalacja odgromowa jest obowiązkowa?

Dla niektórych osób może być to zaskakujące, ale obecność instalacji odgromowej jest obowiązkowa tylko w budynkach o kreślonych parametrach oraz spełniających pewne funkcje. W kontekście ubezpieczenia nieruchomości zasady mogą być już bardziej rygorystyczne.

Kiedy prawo budowlane wymaga piorunochronu?

Piorunochrony są obowiązkowe na budynkach, które są szczególnie narażone na uderzenie pioruna czy bardziej podatne na ogień. W tym kontekście istotne jest również przeznaczenie budynku.

Instalacja odgromowa jest obowiązkowa w następujących sytuacjach:

• kiedy budynek jest wyższy niż 15 metrów;
• kiedy powierzchnia budynku przekracza 500 mkw.;
• kiedy konstrukcja budynku jest wykonana z materiałów podatnych na działanie ognia, np. z drewna;
• kiedy budynek pełni istotną funkcję historyczną czy kulturową, np. jest cennym zabytkiem;
• kiedy jest to budynek użyteczności publicznej, np. szkoła, szpital, urząd.

Instalacje odgromowa nie muszą więc być montowana m.in. na wielu domach jednorodzinnych. Bez względu jednak na przepisy, piorunochrony warto montować również na takich budynkach. Ryzyko uderzenia pioruna czy pożaru jest tam może i mniejsze, ale jednak istnieje i nie warto go podejmować, szczególnie że koszt montażu piorunochronu nie jest zbyt wysoki. 

Wymogi ubezpieczycieli – co mówi OWU o sprawnej instalacji i kontroli co 5 lat  

W OWU każdej polisy mieszkaniowej zapisane są obowiązki ubezpieczonego oraz tzw. wyłączenia odpowiedzialności, czyli konkretne sytuacje, w których towarzystwo może odmówić wypłaty odszkodowania. W tych dwóch działach praktycznie zawsze ubezpieczyciele wskazują na następujące kwestie:

1. Konieczność przestrzegania przez ubezpieczonego prawa budowlanego.
2. Obowiązek konserwacji oraz dbania o posiadane mienie.  

Jeśli więc ubezpieczony dom, zgodnie z obowiązującymi normami, powinien mieć instalację odgromową, wymaga tego również ubezpieczyciel. Jej brak lub niesprawność wynikająca z niedopełnienia obowiązkowych przeglądów lub nieprawidłowej konserwacji, może być przyczynkiem do nie wypłacenia odszkodowania przez towarzystwo.

Ponadto, w OWU polisy mieszkaniowej może znajdować się dodatkowy zapis narzucający obowiązek posiadania sprawnego piorunochronu, bez względu na to, czy wymagają tego odgórne przepisy.

Reasumując, wymagania ubezpieczyciela w stosunku do instalacji odgromowej mogą być takie same, jak wymagania prawa budowlanego, ale mogą też być bardziej restrykcyjne.

Jak skutecznie ubezpieczyć się od uderzenia pioruna?

Do ubezpieczenia się od uderzenia pioruna najczęściej wystarczy już podstawowa polisa mieszkaniowa, jednak kompleksowa ochrona może wymagać dokupienia odpowiednich rozszerzeń.

Podstawowe ubezpieczenie od uderzenia pioruna

Podstawowa polisa mieszkaniowa chroni mury (zawsze) oraz elementy stałe (najczęściej) nieruchomości przed zdarzeniami losowymi, których może być kilka lub kilkanaście. Ryzykiem, które zawsze znajduje się na tej liście, jest pożar. Najczęściej do podstawowych zdarzeń losowych należą również uderzenie pioruna oraz przepięcie, ale nie jest to żelazna zasada, więc zawsze warto sprawdzić tę kwestię w OWU.

Rozszerzone ubezpieczenie od uderzenia pioruna

Jak już ustaliliśmy, podstawowa polisa mieszkaniowa chroni mury oraz elementy stałe przed uderzeniem pioruna oraz przepięciem. Do ubezpieczenia można włączyć również inne rodzaje mienia, m.in. ruchomości domowe (czyli m.in. większość urządzeń zasilanych prądem), garaż wolnostojący, budynek gospodarczy, ogrodzenie czy nawet dom letniskowy znajdujący się poza podstawowym miejscem ubezpieczenia. Oczywiście, poszerzenie zakresu o wspomniane mienie podwyższy składkę.

W tym miejscu warto też wspomnieć, że niektóre towarzystwa rozróżniają dwa rodzaje przepięcie: będące źródłem uderzenia pioruna oraz mające inną przyczynę. Jest to o tyle ważne, że w niektórych polisach jedno z tych przepięć może być dostępne już w podstawowym wariancie polisy, a drugie jako rozszerzenie.

Kiedy towarzystwo nie wypłaci odszkodowania za uderzenie pioruna?

Każda polisa mieszkaniowa ma pewne ograniczenia, również w kontekście ubezpieczenia od uderzenia pioruna. Poszczególne towarzystwa mają nieco inne listy wyłączeń odpowiedzialności, ale najczęściej znajdują się na nich następujące sytuacje:

• brak wymaganych przepisami przeglądów technicznych;
• nieprawidłowa konserwacja mienia;
• nieprawidłowe podłączenie urządzeń zasilanych prądem, np. brak stopki przeciwprzepięciowej;
• przepięcia powstałe podczas remontu lub budowy – przy większych pracach budowlanych konieczne jest wykupienie specjalnej polisy, tzw. ubezpieczenia dla domu w budowie;
• rażące niedbalstwo i celowe działanie osób objętych ubezpieczeniem;
• nieprawidłowo wykonana instalacja odgromowa i elektryczna.

Co zrobić po uderzeniu pioruna — procedura krok po kroku

Kiedy w twój dom uderzy piorun, w pierwszej kolejności powinieneś zadbać o bezpieczeństwo swoje i pozostałych domowników, a dopiero później zająć się ochroną mienia czy skontaktować się z ubezpieczycielem.

Uderzenie pioruna – procedury bezpieczeństwa

Po uderzeniu pioruna w budynek mieszkalny należy postępować w następujący sposób:

1. Natychmiast opuść budynek i zadbaj o to, żeby żaden z domowników nie pozostał w środku.
2. Jeśli wymaga tego sytuacja, wezwij straż pożarną lub inne służby (po zakończeniu interwencji pobierz protokół – będzie ci potem potrzebny przy ubieganiu się o odszkodowanie).
3. Jeśli jest to bezpieczne, odetnij zasilanie.
4. Postaraj się ocenić skalę zniszczeń – sprawdź stan ścian i dachu, a także instalacji elektrycznej.
5. Jeśli wykryłeś nieprawidłowości, wezwij specjalistów, aby je usunęli.
6. Zleć przegląd instalacji odgromowej i elektrycznej.

Czasami, kiedy instalacja odgromowa zadziała prawidłowo, uderzenie pioruna może nie przynieść żadnych szkód i zagrożeń. Jest to jednak potencjalnie tak groźna sytuacja, że należy zachować wszelkie środki bezpieczeństwa, żeby zminimalizować ryzyko porażenia prądem czy pożaru.

Uderzenie pioruna – procedury odszkodowawcze

Procedury odszkodowawcze we wszystkich towarzystwach wyglądają bardzo podobnie, co dotyczy również terminów zgłoszenia szkody i uzyskania rekompensaty.  

Po wykryciu szkody powinieneś:  

1. Postarać się zapobiec jej rozprzestrzenianiu się – oczywiście, zawsze najważniejsze jest bezpieczeństwo.
2. Jeśli wymaga tego sytuacja, zawezwać odpowiednie służby, a potem pobrać protokół z ich interwencji.
3. Niezwłocznie zgłosić szkodę ubezpieczycielowi – im szybciej to zrobisz, tym lepiej, chociaż formalnie na zgłoszenie masz od 3 do 7 dni. Możesz skontaktować się z towarzystwem telefonicznie, internetowo, listownie lub osobiście. Numery, adresy mailowe i inne tego typu szczegóły znajdziesz w OWU.
4. Zrób zdjęcia na miejscu zdarzenia.
5. Przedłuż towarzystwu wszystkie dokumenty, których zażąda, mogą to być: protokoły od służb, akt notarialny lub umowa najmu, potwierdzenia przebytych przeglądów technicznych, rachunki i paragony potwierdzające wartość zniszczonego mienia, zdjęcia z miejsca zdarzenia, itd.
6. Udostępnij miejsce zdarzenia rzeczoznawcy, którego wyznaczy towarzystwo – oględziny najczęściej odbywają się w terminie do 7 dni od zgłoszenia szkody.
7. Bezsporną część odszkodowania powinieneś uzyskać najpóźniej 30 dni od dnia zgłoszenia szkody, a sporną (wymagającą dodatkowych ustaleń) po dodatkowych 14 dniach.
8. Jeśli nie uzyskałeś odszkodowania lub było ono zbyt niskie, w pierwszej kolejności odwołaj się od decyzji towarzystwa, a jeśli wniosek zostanie odrzucony, skieruj sprawę do sądu.

Ile kosztuje instalacja odgromowa?

Koszt instalacji odgromowej zależy od kilku czynników. Wpływa na nią, przede wszystkim, wielkość oraz poziom skomplikowania dachu, rodzaj wykorzystanych materiałów, warunki gruntowe czy zapotrzebowanie na konkretny poziom ochrony. Nie bez znaczenia są również koszty robocizny, które są różne w różnych częściach kraju.

Najczęściej wykonanie instalacji odgromowej dla standardowego domu jednorodzinnego kosztuje od 3000 zł do 8000 zł, jak podaje portal tim.pl.

Ile kosztuje ubezpieczenie od uderzenia pioruna?

Składkę ubezpieczeniową zawsze trzeba liczyć dla konkretnej nieruchomości i konkretnego zakresu ochrony. Zanim przeprowadzimy sobie taką kalkulację, przeanalizujemy czynniki, które ją kształtują.

Co wpływa na wysokość składki?

Na wysokość składki ubezpieczeniowej największy wpływ mają dwa aspekty: łączna wartość ubezpieczonego mienia oraz wybrany zakres ochrony. Im droższą nieruchomość chcesz ubezpieczyć i im szersze ma to być ubezpieczenie, tym większy koszt poniesiesz.

Istotnie na wysokość składki ubezpieczeniowej wpływają też:

• historia ubezpieczenia, szczególnie szkody z ostatnich lat, których obecność może wywindować wysokość składki;
• odporność na ogień konstrukcji budynku oraz poszycia dachowego – budynki podatne na działanie ognia są dużo droższe w ubezpieczeniu;
• specyfika nieruchomości – jej rodzaj, wiek, stan techniczny, lokalizacja, kondygnacja, itd.;
• towarzystwo – identyczna polisa mieszkaniowa u każdego ubezpieczyciela ma nieco inną cenę;
• zabezpieczenia własne, np. alarm, domofon, monitoring czy drzwi antywłamaniowe – w wybranych towarzystwach przy ubezpieczeniu od kradzieży z włamaniem można za nie uzyskać zniżkę;
• liczba i wiek lokatorów;
• najem, działalność gospodarcza w miejscu ubezpieczenia, cesja na bank;
• forma płatności – przy rozbiciu płatności na raty składka jest zazwyczaj wyższa;
• zawartość dodatków dedykowanych lokatorom – np. zakres interwencji specjalistów w pakiecie Home Assistance czy suma ubezpieczenia dla OC w życiu prywatnym;
• wariant ubezpieczenia – najczęściej polisy All Risks są droższe od ubezpieczeń od ryzyk nazwanych.  

Ile kosztuje polisa dla domu?

Sprawdziliśmy, jaki jest koszt ubezpieczenia domu jednorodzinnego od uderzenia pioruna, przepięcia, pożaru oraz innych zdarzeń losowych. Kalkulację przeprowadziliśmy dla budynku o powierzchni 110 mkw. o łącznej wartości 500 000 zł (mury 400 000 zł, stałe elementy 50 000 zł, ruchomości domowe 50 000 zł).

W wariancie od ryzyk nazwanych opisane ubezpieczenie kosztuje od 354 zł do 870 zł, a w wariancie od ryzyk wszystkich (All Risks) od 524 zł do 1382 zł. Wszystkie podane kwoty dotyczą rocznego okresu ochrony, a poszczególne oferty w niewielkim stopniu się od siebie różnią, głównie wliczonymi w cenę dodatkami.  

Polisy mieszkaniowe należą do najtańszych produktów ubezpieczeniowych, jakie są dostępne na rynku. Jak pokazuje kalkulacja, dom o wartości pół miliona można objąć ochroną nawet za 354 zł rocznie. Nieco droższe są ubezpieczenia w wariancie All Risks, a wynika to z faktu, że zapewniają szerszą ochronę, zabezpieczają finansowo przed sytuacjami, których nie da się przewidzieć czy też posiadają wyższe limity odpowiedzialności. Przez zakupem polisy mieszkaniowej zawsze warto porównać ze sobą większą liczbę ofert, bo jak pokazuje kalkulacja, pozwala to zaoszczędzić nawet kilkaset złotych w skali roku.

– mówi Ewelina Ratajczak, ekspertka portalu ubezpieczeniemieszkania.pl.

Tabela 1. Źródło: ubezpieczeniemieszkani.pl (stan na: 1.09.2025 r.).