Ubezpieczenie nieruchomości od przepięcia

Przepięcia można podzielić na wewnętrzne (systemowe) i zewnętrzne (atmosferyczne) oraz na długotrwałe i impulsowe. Powstają one nie tylko w skutek wyładowań atmosferycznych, ale i przez zwarcia, działanie fal radiowych czy doziemienie. We wszystkich postaciach przepięcie stanowi realne zagrożenie dla urządzeń zasilanych prądem i instalacji. Warto więc się dowiedzieć, w jaki sposób skutecznie ubezpieczyć się przed tym ryzykiem. 

Co to jest przepięcie i jakie są jego przyczyny?

Mówiąc najogólniej, przepięcie w sieciach elektroenergetycznych to każdy wzrost napięcia w sieci, który wykracza poza normę. Sprawdźmy, jak to pojęcie jest definiowane w ubezpieczeniach nieruchomości.

Definicja przepięcia w kontekście ubezpieczeń nieruchomości

Można przyjąć, że większość towarzystw ubezpieczeniowych zgodziłaby się z tym, że przepięcie to nagły i krótkotrwały wzrost napięcia w sieci elektrycznej. Poszczególne definicje z OWU mogą się jednak od siebie nieco różnić.

W polisie Inter Lokum przepięcie jest rozumiane jako: gwałtowna zmiana napięcia w sieci elektrycznej lub elektronicznej.

Generali postrzega omawiane zdarzenie podobnie, chociaż ma nieco szerszą definicję – gwałtowna zmiana napięcia w sieci elektrycznej lub komputerowej, powyżej lub poniżej wartości znamionowej.

Z kolei dla Link4 przepięcie jest tożsame z uszkodzeniem lub zniszczeniem określonych sprzętów lub urządzeń spowodowane nagłym i krótkotrwałym skokiem napięcia. Ubezpieczyciel dodaje też, że o przepięciu (de facto o szkodzie powstałej w skutek przepięcia) możemy mówić tylko wtedy, kiedy nieruchomość posiada sprawną instalację odgromową. Inne towarzystwa też wspominają o konieczności posiadania takiej instalacji, jednak czynią to w innym miejscu OWU, np. w wyłączeniach odpowiedzialności (szkody przepięciowe nie będą uznane, jeśli instalacja odgromowa nie jest sprawna).

Co ważne, praktycznie we wszystkich towarzystwach przepięcie i uderzenie pioruna to dwa osobne ryzyka. Warto też wspomnieć, że niektórzy ubezpieczyciele rozróżniają dwa rodzaje przepięć, klasyfikując je właśnie ze względu na przyczynę ich powstania. Jest to o tyle istotne, że przepięcie zewnętrzne, czyli powstałe w skutek uderzenia pioruna, może znajdować się już w podstawie ubezpieczenia, a przepięcie wewnętrzne (systemowe, czyli mające swoje źródło w instalacji elektroenergetycznej) dostępne jest jako rozszerzenie, lub odwrotnie. Właśnie ze względu na tego typu pozorne niuanse warto wnikliwe czytać OWU polisy.

Najczęstsze przyczyny przepięć w instalacjach domowych

Przyczyny powstawania przepięć można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Wśród tych pierwszych najważniejszym jest oczywiście uderzenie pioruna. W dalszej kolejności można wymienić oddziaływanie innych pobliskich obwodów elektrycznych czy fal radiowych. W ramach ciekawostki można wspomnieć, że przepięcie może także powstać przez impuls elektromagnetyczny wywołany wybuchem bomby atomowej.

Przepięcia wewnętrzne powstają natomiast w skutek zwarcia, doziemienia, przełączenia czy załączenia lub wyłączenia różnego typu obciążeń. Z nagłymi skokami napięcia często mamy do czynienia w trakcie remontów czy modernizacji instalacji. Część przepięć można wyeliminować dzięki przeglądom technicznym i ogólnej dbałości o instalację, jednak niektórym z nich nie da się zapobiec.

Skutki przepięcia dla nieruchomości i jej wyposażenia

O tym, że doszło do przepięcia, może świadczyć chociażby iskrzenie w gniazdkach czy wybijanie korków. Niestety, pierwszym niepokojącym objawem omawianego zjawiska może być też awaria któregoś z zasilanych prądem urządzeń.

Uszkodzenia sprzętu elektronicznego i AGD

Przepięcie jest w stanie uszkodzić praktycznie każde urządzenie zasilane prądem. Co gorsza, z im bardziej skomplikowanym technicznie urządzeniem mamy do czynienia, tym mniej jest ono odporne na działanie nagłych skoków napięcia. Prędzej uszkodzeniu ulegnie więc laptop niż odkurzacz. Co prawda coraz więcej sprzętów posiada specjalne zabezpieczenia przeciwprzepięciowe, jednak ich skuteczność nigdy nie jest stuprocentowa.

W skutek przepięcia uszkodzone mogą zostać więc liczne sprzęty gospodarstwa domowego, jak lodówka, pralka, zmywarka czy robot kuchenny. Zagrożone są też sprzęty komputerowe i elektroniczne, zasilane prądem instrumenty muzyczne czy elementy mechaniki bramy garażowej. Przykłady można mnożyć.

Szkody mogą powstać nie tylko na wyposażeniu, ale również na stałych elementach nieruchomości – uszkodzeniu może ulec np. lodówka czy zmywarka w zabudowie, a je traktuje się już nie jako mienie ruchome. Zagrożone skokami napięcia są także elementy znajdujące się poza domem, jak instalacja fotowoltaiczna.

Wpływ przepięcia na instalację elektryczną budynku

Nagłe skoki napięcia to również realne zagrożenie dla samej instalacji elektrycznej. W tym przypadku usunięcie szkód może okazać się dużo bardziej problematyczne, niż w przypadku sprzętów zasilanych prądem. Awaria instalacji może poskutkować czasowym brakiem prądu, co zawsze jest uciążliwe dla domowników. Ponadto, konieczne jest zatrudnienie fachowca z odpowiednimi uprawnieniami, a nierzadko również większy lub mniejszy remont – dostanie się do niektórych elementów instalacji może się wiązać np. z koniecznością kucia ścian.  

Jak działa ubezpieczenie nieruchomości od przepięcia?

Polisę mieszkaniową możesz kupić w wersji podstawowej lub rozszerzonej o kolejne rodzaje mienia i ryzyka. Podstawowy zakres to ochrona murów (zawsze) i elementów stałych (najczęściej) przed pożarem i kilkoma bądź kilkunastoma innymi zdarzeniami losowymi.

Zakres ochrony w standardowej polisie

Większość towarzystw umieszcza przepięcie już w podstawie polisy mieszkaniowej, jednak nie jest to żelazna zasada. Zawsze warto więc sprawdzić tę kwestię w OWU.

Jak już ustaliliśmy, przepięcie może uszkodzić zarówno poszczególne komponenty instalacji elektrycznej, czyli elementy stałe, jak i podłączone do prądu urządzenia, które w większości zalicza się do ruchomości domowych. Kompleksowe ubezpieczenie przed omawianym ryzykiem wymaga więc również włączenia w ochronę mienia ruchomego.

Warto mieć świadomość, że ubezpieczenie nieruchomości można też poszerzyć o dodatkowe rodzaje mienia, takie jak: mienie służbowe, przedmioty do działalności, przedmioty specjalne (wartościowe), zabudowania na posesji wraz z ich stałymi elementami (np. mechanizm bramy wjazdowej) czy dom letniskowy (jego mury, elementy stałe i część ruchomego wyposażenia). Włączając te przedmioty i obiekty w ubezpieczenie możesz zabezpieczyć je finansowo również przed przepięciem.  

Różnice między ubezpieczeniem od przepięcia a uderzenia pioruna

Przepięcie i uderzenie pioruna to dwa osobne ryzyka. Pierwsze z nich już sobie zdefiniowaliśmy, natomiast drugie należy rozumieć jako: bezpośrednie lub pośrednie odprowadzenie ładunku elektrycznego z atmosfery do ziemi przez ubezpieczone mienie (definicja z polisy Generali Z myślą o domu i rodzinie).

Przepięcie może powstać w skutek uderzenia pioruna, ale równie dobrze może mieć też zupełnie inną przyczynę. Piorun, poza skokami napięcia, może przynieść też inne konsekwencje, np. wzniecić pożar. Zdarzenia te, mimo że mają punkty wspólne, powinny być traktowane jako dwa różne ryzyka i tak też jest w polisach mieszkaniowych.

Uderzenie pioruna, podobnie jak przepięcie, najczęściej obecne jest już w podstawowym zakresie ochrony.

Jak wybrać odpowiednią polisę chroniącą przed przepięciami?

Każda polisa mieszkaniowa jest inna, a różnice widoczne są m. in. w zakresie ochrony (różne zdarzenia w podstawie i dostępne dodatki), wyłączeniach i limitach odpowiedzialności czy formule (ubezpieczenia od ryzyk nazwanych i od ryzyk wszystkich).

Na co zwrócić uwagę przy wyborze ubezpieczenia od przepięcia?

Szukając kompleksowego ubezpieczenia na wypadek przepięcia sprawdź, czy to zdarzenie jest obecne już w podstawowym zakresie i jakiego rodzaju mienie możesz przed nim chronić. Dobrze jest też zweryfikować, czy w odniesieniu do przepięcia nie występują dodatkowe limity odpowiedzialności czy szczególne wyłączenia. Oczywiście, warto też zapoznać się z definicją omawianego zdarzenia. Wszystkie tego typu informacje znajdziesz w OWU.

Nie bez znaczenia jest też cena polisy, którą możesz sprawdzić korzystając z kalkulatora ubezpieczeń. 

Dodatkowe klauzule i rozszerzenia zwiększające ochronę

Przepięcie jest tylko jednym z wielu zdarzeń, od jakich możesz się ubezpieczyć za pomocą polisy mieszkaniowej. Podstawowe ubezpieczenie możesz poszerzyć o ruchomości domowe oraz inne rodzaje mienia, które już sobie wcześniej wymieniliśmy. Zakres możesz też uzupełnić o dodatkowe ryzyka, takie jak:

• kolejne zdarzenia losowe, np. powódź, stłuczenie przedmiotów szklanych, pękania mrozowe itd.;
• ryzyka kradzieżowe, czyli kradzież z włamaniem (podstawowe ryzyko z tej kategorii), a także dostępne w wybranych towarzystwach kradzież zwykłą i rabunek rzeczy osobistych poza miejscem ubezpieczenia;
• wandalizm, dewastację i graffiti;
• dodatki dla lokatorów – przede wszystkim, Home Assistance, OC w życiu prywatnym, pomoc prawną, ubezpieczenie NNW, pakiet medyczny;
• unikatowe rozszerzenia, dostępne w wybranych towarzystwach, np. OC rowerzysty, ubezpieczenie NNW zwierząt domowych, ochrona rzeczy osobistych gości itp.

Oczywiście, w niektórych towarzystwach część z wymienionych zdarzeń może znajdować się już w podstawie.

Koszt ubezpieczenia nieruchomości od przepięcia

Na koszt ubezpieczenie nieruchomości od przepięcia i innych zdarzeń losowych wpływa wiele czynników. Przyjrzyjmy się nieco bliżej tym najważniejszym, a później sprawdźmy, ile aktualnie kosztuje ubezpieczenie konkretnej nieruchomości.

Czynniki wpływające na wysokość składki

Największy wpływ na wysokość składki mają dwa czynniki: łączna wartość ubezpieczonego mienia oraz wybrany zakres ochrony. Obowiązuje tu prosta zasada: im droższe mienie i im więcej wybranych zdarzeń, tym wyższy koszt ubezpieczenia.

Ponadto, na cenę polisy wpływają:

• parametry nieruchomości (metraż, wiek, rodzaj budownictwa, kondygnacja itd.);
• lokalizacja (m. in. względem zbiorników wodnych);
• stopień palności konstrukcji i poszycia dachowego;
• liczba i wiek lokatorów;
• kwestie formalno-prawne (najem, działalność gospodarcza w miejscu ubezpieczenia, cesja na bank, rodzaj prawa do nieruchomości itp.);
• historia ubezpieczenia (szkody z ostatnich lat);
• okres ubezpieczenia i sposób opłacenia składki (raty najczęściej są droższe);
• indywidualna polityka towarzystwa – ten sam produkt w każdym towarzystwie ma nieco inną cenę;
• zabezpieczenia własne typu alarm, dozór agencji ochrony czy monitoring (dotyczy ubezpieczenia od kradzieży z włamaniem; zniżki dostępne w wybranych towarzystwach).

Przykładowe ceny polis z uwzględnieniem ochrony od przepięć

Sprawdziliśmy, jaki jest koszt ubezpieczenia mieszkania od przepięcia. Kalkulację przeprowadziliśmy dla 50-metrowego lokalu o wartości rynkowej (mury i elementy stałe) 450 000 zł, wyposażonego (ruchomości domowe) za 50 000 zł. W zakresie uwzględniliśmy pożar i inne podstawowe zdarzenia losowe, w tym oczywiście przepięcie.

W wariancie od ryzyk nazwanych opisana polisa kosztuje od 195 zł do 348 zł, a w wariancie od ryzyk wszystkich (All Risks) od 261 zł do 655 zł. Wszystkie podane kwoty dotyczą rocznego okresu ubezpieczenia, a poszczególne oferty minimalnie się od siebie różnią, głównie wliczonymi w cenę dodatkami.

Jak widać, ubezpieczenie od przepięcia i innych zdarzeń losowych tej samej nieruchomości może kosztować i 195 zł, i 655 zł. Oczywiście, w tym przypadku na cenę spory wpływ ma wariant polisy, jednak istotny jest również wybór towarzystwa. Składkę zawsze powinno się liczyć dla nieruchomości o konkretnych parametrach oraz wybranego zakresu ochrony. Dopiero wówczas przy porównaniu widać, które towarzystwo oferuje dany produkt w atrakcyjnej cenie. Takie porównanie, jak pokazuje kalkulacja, pozwoli zaoszczędzić na ubezpieczeniu nawet kilkaset złotych w skali roku.

– mówi Ewelina Ratajczak, ekspertka portalu ubezpieczeniemieszkania.pl.

Tabela 1. Źródło: ubezpieczeniemieszkania.pl (stan na: 23.04.2025 r.).

Proces zgłaszania szkody spowodowanej przepięciem

U wszystkich ubezpieczycieli procedury zgłoszenia szkody i wypłaty odszkodowania są bardzo podobne. Wynikają one zarówno z odgórnych przepisów, jak i z zapisów znajdujących się w umowach polisowych oraz OWU.

Krok po kroku: jak zgłosić szkodę ubezpieczycielowi?

Jeśli wykryjesz szkodę powstałą w skutek przepięcia, powinieneś postępować według następującego schematu:

1. Zgłoś szkodę ubezpieczycielowi w terminie wskazanym w umowie, najczęściej masz na to od 3 do 7 dni. Możesz to zrobić na kilka sposobów, np. telefonicznie, mailowo, przez specjalny formularz na stronie lub osobiście.  
2. Jeśli zajdzie taka potrzeba, udostępnij miejsce ubezpieczenia przedstawicielowi towarzystwa. Powinien on zgłosić się do ciebie w terminie do 7 dni.
3. Udokumentuj szkodę – opisz zdarzenie, przedstaw wykaz zniszczonego mienia wraz z dokumentami potwierdzającymi jego wartość.
4. Bezsporną część odszkodowania towarzystwo powinno ci wypłacić w terminie 30 dni od zgłoszenia szkody.
5. Sporną część odszkodowania (wymagającą dodatkowych ustaleń) otrzymasz maksymalnie po 14 dodatkowych dniach.
6. Jeśli nie odpowiada ci wysokość odszkodowania lub w ogóle go nie uzyskałeś, odwołaj się od decyzji towarzystwa.
7. Jeśli odwołanie nie poskutkuje, możesz pójść z tą sprawą do sądu.

Wymagane dokumenty do uzyskania odszkodowania

Po zgłoszeniu szkody towarzystwo powinno poinformować cię, jakie dokumenty musisz mu przekazać. W przypadku szkody związanej z przepięciem, lista ta nie powinna być długa, a znaleźć się na niej mogą:

• dokument potwierdzający twoje prawo do nieruchomości (akt własności, umowa najmu, umowa dzierżawy lub podobna);
• lista zniszczonego mienia;
• dowody zakupu zniszczonych przedmiotów;
• rachunki i faktury za naprawy, których dokonałeś przed zakończeniem procedury odszkodowawczej;
• oświadczenie, że nie ubiegasz się o odszkodowanie z żadnej innej polisy.