Pierwsze klucze – tak nazywa się nowy program mieszkaniowy, którego realizacja rozpocznie się jeszcze w 2025 roku. Wyjaśniamy, na czym będzie polegał, do kogo jest adresowany i jakie wsparcie można z niego uzyskać.
Spis treści
- Do kogo adresowany jest nowy program mieszkaniowy?
- Jakie założenia ma nowy program mieszkaniowy?
- Jakie wsparcie można uzyskać z nowego programu mieszkaniowego?
- Kiedy zostanie wdrożony nowy program mieszkaniowy?
Dnia 13 lutego 2025 roku Ministerstwo Rozwoju i Technologii oficjalnie podało do wiadomości publicznej zarys programu Pierwsze klucze, który ma być częścią szerszej strategii nazwanej Klucz do mieszkania. W ten sposób rząd planuje wesprzeć mieszkalnictwo komunalne, społeczne, a także własnościowe. W ramach programu Pierwsze klucze oferowane będą dopłaty do kredytu hipotecznego.
Do kogo adresowany jest nowy program mieszkaniowy?
Program Pierwsze klucze, jak już sugeruje sama jego nazwa, ma wesprzeć osoby, które chcą kupić pierwsze mieszkanie, ale mogą mieć problem z uzyskaniem kredytu hipotecznego i jego późniejszą spłatą. Beneficjentami programu mają być głównie ludzie młodzi i rodziny. Co ważne, na dopłaty do kredytu hipotecznego mogą liczyć nie tylko małżeństwa, ale również osoby nie będące w formalnym związku.
Nie będziesz mógł skorzystać z programu Pierwsze klucze, jeśli posiadasz już dom lub mieszkanie. Wyjątkiem jest sytuacja, w której odziedziczyłeś nieruchomość albo uzyskałeś ją w drodze darowizny, ale twój udział w niej nie przekracza 50%.
Uzyskanie dopłat do kredytu hipotecznego ma być też uzależnione od zarobków. Na chwilę obecną proponowane są następujące limity dochodowe (kwoty netto):
- 6 500 zł – gospodarstwo jednoosobowe,
- 11 000 zł – gospodarstwo dwuosobowe,
- 14 500 zł – gospodarstwo trzyosobowe,
- 18 500 zł – gospodarstwo czteroosobowe,
- 21 000 zł – gospodarstwo pięcioosobowe.
Pamiętaj, że program mieszkaniowy Pierwsze klucze został ogłoszony dopiero w zarysie, a więc do momentu rozpoczęcia jego realizacji niektóre kwestie mogą ulec zmianie, m.in. limity dochodowe.
Jakie założenia ma nowy program mieszkaniowy?
Główne założenia programu Pierwsze klucze przedstawiają się mniej więcej w taki sposób:
- Nieruchomości z rynku wtórnego – dopłaty do kredytu hipotecznego mają dotyczyć tylko osób kupujących mieszkania na rynku wtórnym. Pominięty jest więc tutaj niemal cały rynek pierwotny, poza jednym wyjątkiem, którym są inwestorzy społeczni, czyli towarzystwa budownictwa społecznego (TBS), spółdzielnie mieszkaniowe oraz samorządowe inicjatywy mieszkaniowe (SIM).
- Limity cenowe – dopłaty będą możliwe tylko wtedy, kiedy kredytowane mieszkanie kupione będzie w odpowiedniej cenie. Podstawową barierą ma być 10 000 zł za mkw., a w największych miastach Polski (Warszawa, Kraków, Wrocław, Gdańsk i Poznań) 11 000 zł.
- Wykluczenie tzw. flipperów – kredytowane nieruchomości będą musiały być oddane do użytku minimum 5 lat wcześniej. Ponadto, właściciel sprzedający musi posiadać je od minimum 3 lat. W ten sposób rząd planuje ukrócić wątpliwe moralnie spekulacje na rynku nieruchomości.
- Dopłaty do kredytów – wsparcie finansowe ma polegać głównie na dopłatach do rat kredytu hipotecznego przez co najmniej 5 lat. W ten sposób oprocentowanie kredytów mieszkaniowych ma zostać obniżone do poziomu 1,5%. Wysokość dopłat ma być uzależniona od wielkości gospodarstwa domowego.
- Dopłaty do wkładu własnego mieszkania – objęte programem kredyty mają posiadać gwarancję Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK). Ma ona obejmować kwotę, jakiej kredytobiorcy brakuje do uzyskania wkładu własnego, czyli poziomu 20% wartości nieruchomości.
Jakie wsparcie można uzyskać z nowego programu mieszkaniowego?
Jak już wspomnieliśmy, wsparcie z programu Pierwsze klucze może dotyczyć dwóch aspektów: dopłaty do wkładu własnego mieszkania oraz dopłat do rat kredytu.
Przypomnijmy, że obecnie warunkiem uzyskania kredytu hipotecznego jest posiadanie wkładu własnego na poziomie 20% wartości kredytowanej nieruchomości. Nowy program mieszkaniowy przewiduje możliwość uzyskania jednorazowej dopłaty do tego wkładu. Limit w tym przypadku ma wynosić 100 000 zł.
Jak już powiedzieliśmy, dopłaty do rat kredytu będzie można uzyskać na co najmniej 5 lat. Na chwilę obecną trudno jest podać tutaj konkretne kwoty, ale docelowo dopłaty mają obniżyć wysokość rat do poziomu kredytów oprocentowanych na poziomie 4,5-5,5%.
W tym miejscu warto jeszcze wspomnieć, że planowane są limity kwot kredytów, do których będzie dopłacało państwo. Przewidywane pułapy przedstawiają się następująco:
- 250 000 zł – gospodarstwo jednoosobowe,
- 400 000 zł – gospodarstwo dwuosobowe,
- 450 000 zł – gospodarstwo trzyosobowe,
- 500 000 zł – gospodarstwo czteroosobowe,
- 600 000 zł – gospodarstwo pięcioosobowe.
Kiedy zostanie wdrożony nowy program mieszkaniowy?
Nie podano jeszcze konkretnej daty, ale nowy rządowy program mieszkaniowy Pierwsze klucze ma zostać uruchomiony w drugiej połowie 2025 roku. Co ważne, program ma działać przez co najmniej 5 najbliższych lat, czyli do minimum 2030 roku.
Najprawdopodobniej rozpoczęcie realizacji programu będzie wymagało uchwalenia dwóch ustaw, co może spowolnić jego start. Przypomnijmy też, że minister rozwoju nie podał jeszcze wszystkich szczegółów programu, co wynika z faktu, że prace nad nim wciąż jeszcze trwają.
Program Klucz do mieszkania a mieszkalnictwo komunalne i społeczne
Wsparcie budownictwa mieszkaniowego to tylko jeden z kilku elementów szerszej rządowej strategii. Program Klucz do mieszkania ma także wesprzeć budownictwo komunalne i budownictwo społeczne. W jego ramach przewidziana jest również walka z wykluczeniem infrastrukturalnym. Część środków ma też zostać przeznaczona na budowę akademików.
Nowe mieszkania komunalne
Wsparcie dla osób w trudnej sytuacji mieszkaniowej i materialnej ma polegać na budowie nowych lokali mieszkalnych, remoncie i termomodernizacji stałych. Tylko w 2025 roku ma powstać 8000 nowych mieszkań. Na chwilę obecną nie posiadamy jeszcze konkretnych informacji o skali planowych remontów i modernizacji.
Obecnie na mieszkania komunalne czeka się w Polsce około roku. Szacuje się, że oczekujących jest blisko 120 000. Z pewnością, przekierowanie środków na ten sektor mieszkalnictwa jest więc potrzebne.
Wsparcie dla TBS-ów
Program Klucz do mieszkania ma również wspierać Towarzystwa Budownictwa Społecznego (TBS) oraz Społeczne Inicjatywy Mieszkaniowe (SIM). W tym przypadku beneficjentami mają być osoby, których dochody sytuują je poniżej granicy zdolności kredytowej.
Na mieszkalnictwo społeczne i komunalne w samym tylko 2025 roku przeznaczone ma zostać 2,5 miliarda złotych. Docelowo każdego roku działania programu ma powstawać ponad 40 000 lokali społecznych i komunalnych.
Walka z wykluczeniem infrastrukturalnym
Kolejnym celem programu Klucz do mieszkania jest wsparcie osób starszych oraz niepełnosprawnych poprzez niwelowanie barier infrastrukturalnych. Chodzi tutaj o dostosowywanie istniejących już budynków do potrzeb wymienionych grup czy umożliwienie im przeprowadzek do lokali nie posiadających barier infrastrukturalnych.
Budowa nowych akademików
Ostatnim z celów nowego programu rządowego jest wsparcie uczelni wyższych w budowie akademików. Rząd przewiduje bezzwrotne dopłaty w wysokości 80% do tego typu inwestycji. Warunkiem uzyskania tych środków będą niskie miesięczne opłaty dla studentów, którzy zamieszkają w nowych akademikach.
Co zmieni nowy program mieszkaniowy?
Oczywiście, rzetelna i kompleksowa ocena nowego programu Pierwsze klucze jest w tej chwili niemożliwa, co wynika przede wszystkim z tego, że nie znamy jeszcze wszystkich szczegółów tego programu.
Dość zaskakujące jest to, że program Pierwsze klucze całkowicie pomija pierwotny rynek nieruchomości. Zdziwienie mogą też budzić proponowane progi cenowe – przykładowo, oferty na poziomie 11 000 zł za mkw. w Warszawie są raczej rzadkie.
Powodzenie nowego programu mieszkaniowego będzie zależne głównie od tego, jak duże środki się na niego przeznaczy i przez ile lat będzie on funkcjonował. Przypomnijmy, że pieniądze z poprzedniego programu mieszkaniowego, którym był Bezpieczny Kredyt 2%, wyczerpały się bardzo szybko. Ponadto, wdrożenie tego programu spowodowało istotny wzrost cen nieruchomości, szczególnie w dużych miastach. Istnieje więc ryzyko, że Pierwsze klucze mogą wygenerować istotne podwyżki na rynku wtórnym.
Dofinansowanie do kredytu a polisa mieszkaniowa
Od dłuższego czasu jednym z warunków, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o kredyt hipoteczny, jest wykupienie polisy mieszkaniowej. Praktycznie każdy działający w Polsce bank uzależnia udzielenie pożyczki od zakupu takiego ubezpieczenie. Polisę można nabyć w banku, niejako w pakiecie z kredytem, lub samodzielnie w wybranym towarzystwie. W obu przypadkach koniecznie jest późniejsze scedowanie ubezpieczenia na kredytodawcę.
Planowane dopłaty do kredytów mieszkaniowych najprawdopodobniej nie będą miały wpływu na konieczność ubezpieczenia kredytowanej nieruchomości. Dzięki dofinansowaniu do wkładu własnego zwiększy się dostępność pożyczek, z kolei dopłaty do rat ułatwią jej spłacenie. Banki nadal jednak będą starały się dodatkowo zabezpieczyć swoje interesy, narzucając swoim klientom konieczność zakupu polisy mieszkaniowej. Na szczęście, takie ubezpieczenia, z racji podstawowego zakresu, są relatywnie tanie. Aktualne ceny możesz sprawdzić np. za pomocą porównywarki ubezpieczeń. W ten sposób możesz też, oczywiście, od razu nabyć polisę do kredytu.
