Odszkodowanie za zalanie mieszkania – jak to wygląda w praktyce?

Co oznacza zalanie mieszkania w ubezpieczeniu?

W ubezpieczeniach nieruchomości zalanie mieszkania najczęściej posiada bardzo precyzyjną definicję, którą możesz znaleźć w odpowiednim dziale Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (OWU). Pod tym pojęciem należy rozumieć wydostanie się wody, innej cieczy lub pary, którego przyczyną mogą być:

• awaria lub uszkodzenie przewodów, instalacji lub urządzeń jednej z sieci (wodociągowej, kanalizacyjnej, klimatyzacyjnej, grzewczej, przeciwpożarowe, pomp wodnych);
• samoczynne wyłączenie się instalacji tryskaczowej, zraszaczowej lub mgły wodnej;
• przerwy w dostawie prądu, awarie lub uszkodzenia urządzeń gospodarstwa domowego (pralki, wirówki, zmywarki, suszarki, urządzenia chłodniczego);
• cofnięcie się cieczy z sieci wodociągowej, kanalizacyjnej lub urządzeń publicznej sieci kanalizacyjnej;
• pozostawienie otwartych kranów lub zaworów w urządzeniach danej sieci (wodociągowej, kanalizacyjnej, grzewczej);
• zalanie cieczą przez osoby trzecie z innego lokalu lub w wyniku prowadzenia akcji ratowniczej;
• awaria, uszkodzenie, zniszczenie łóżka wodnego;
• rozbicie, stłuczenie, pęknięcie akwarium lub awaria jego urządzeń;
• opady atmosferyczne, topniejący śnieg lub lód;
• zamarzanie cieczy w urządzeniach oraz instalacjach;
• pękania na skutek mrozu.

Jak widzisz, zalanie powstaje głównie na skutek awarii i uszkodzeń, ewentualnie błędów ludzkich. Tym też odróżnia się to ryzyko od powodzi, której przyczyną jest wystąpienie wód ze zbiorników spowodowane czynnikami naturalnymi (topnieniem kry, sztormem, nadmiernymi opadami, itd.). Pamiętaj, że w polisach mieszkaniowych powódź i zalanie to dwa osobne ryzyka!

Kto jest winny zalania mieszkania?

W budynkach wielorodzinnych za zalanie może odpowiadać kilka podmiotów: właściciel mieszkania, sąsiad, administracja (spółdzielnia bądź wspólnota mieszkaniowa), ewentualnie producent sprzętu, który uległ awarii oraz ekipa remontowa.

Przyjmuje się, że jeśli woda wyciekła z rur (i innych elementów danej instalacji) znajdujących się w pionie, za zalanie odpowiada administracja budynku. Jeśli natomiast wyciek powstał w rurach znajdujących się w poziomie, odpowiedzialność leży po stronie właściciela danego lokalu mieszkalnego.

Najczęściej zalewają nas sąsiedzi, którzy robią remonty lub których urządzenia i instalacje ulegają uszkodzeniom. Pamiętaj, że zalanie może spowodować nie tylko osoba mieszkająca nad tobą, ale również sąsiad zza ściany, co jednak oczywiście zdarza się rzadziej.

Czasami zalanie wynika bezpośrednio z wad fabrycznych znajdujących się w budynku urządzeń, np. pralki czy zmywarki. Jeśli są one na gwarancji, odpowiedzialność finansowa za wycieki spada na producenta, ewentualnie sklep, w którym dany towar został nabyty.

Zalania pojawiają się także przy remontach realizowanych przez zewnętrzne firmy, czy to zatrudnione przez administrację, czy przez sąsiadów. Takie podmioty również można pociągnąć do odpowiedzialności finansowej, co nie jest wcale takie trudne, ponieważ najczęściej mają one wykupione ubezpieczenia.

Ile odszkodowania za zalane mieszkanie?

Wysokość odszkodowania za zalanie powinna być proporcjonalna do poniesionej szkody, w założeniu powinna zrekompensować ją w stu procentach. Przy niewielkiej skali zniszczeń towarzystwa wypłacają najczęściej kilkaset złotych, ponieważ do usunięcia szkody wystarczy zwykłe malowanie.

Przy większych zalaniach ubezpieczyciel może wypłacić nawet pełną sumę ubezpieczenia (SU) – mamy wówczas do czynienia ze szkodą całkowitą. Takie sytuacje zdarzają się raczej rzadko, ponieważ wycieki w budynkach wielorodzinnych pojawiają się ze sporą częstotliwością, jednak najczęściej są niewielkie lub umiarkowane.

Szacowaniem szkód po zalaniu zajmuje się przedstawiciel towarzystwa, które ponosi odpowiedzialność za szkodę. Jako poszkodowany masz obowiązek udostępnić mu miejsce zdarzenia do wglądu w umówionym wcześniej terminie.

Jakie są najczęstsze powody odmowy wypłaty odszkodowania?

Zdarzają się sytuacje, w których mimo wykupienia polisy mieszkaniowej, towarzystwo ubezpieczeniowe odmówi ci wypłaty odszkodowania. Odmowa zawsze jednak musi wynikać z konkretnych przesłanek, czyli np. z niedopełnienia obowiązków ubezpieczonego lub kiedy zastosowanie ma jedno z wpisanych w polisę wyłączeń odpowiedzialności. Wymieńmy sobie kilka najczęstszych argumentów przemawiających za brakiem rekompensaty:

• brak wymaganych przepisami przeglądów technicznych;
• brak wymaganej konserwacji;
• tzw. rażące niedbalstwo, czyli np. pozostawienie otwartych okien na czas ulewy;
• celowe działanie ubezpieczonego;
• działanie pod wpływem używek;
• zalanie powstałe podczas większego remontu – w takich sytuacjach konieczna jest polisa dla nieruchomości w budowie;
• gdy przyczyna zalania to nieprawidłowe podłączenie urządzeń lub elementów instalacji;
• kiedy odpowiedzialność leży po stronie innego podmiotu, np. administracji (wówczas szkodę powinno się pokryć z OC zarządcy nieruchomości czy też z polisy sąsiada).

Ile kosztuje ubezpieczenie mieszkania od zalania?

Sprawdziliśmy, jaki jest koszt ubezpieczenia 50-metrowego mieszkania o wartości 500 000 zł (mury i elementy stałe) i wyposażonego za 50 000 zł. Wybraliśmy zakres obejmujący zalanie, pożar oraz inne zdarzenia losowe, a także OC w życiu prywatnym. Jest to więc ubezpieczenie rozszerzone. Przypomnijmy, że ten dodatek zapewnia ochronę na wypadek szkód wyrządzonym osobom trzecim, czyli ma on zastosowanie m. in. przy nieumyślnym zalaniu sąsiada.

Minimalny koszt takiej polisy to 289 zł, maksymalny 415 zł. Wszystkie podane kwoty odnoszą się do rocznego okresu ubezpieczenia, a poszczególne oferty różnią się od siebie m. in. wliczonymi w cenę dodatkami oraz sumami ubezpieczenia dla OC w życiu prywatnym (od 50 000 zł do aż 250 000 zł).

Przy zalaniu zniszczenia mogą dotyczyć nie tylko samych murów i elementów stałych, ale również ruchomości domowych, np. szeroko rozumianej elektroniki. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej to z kolei skuteczne zabezpieczenie finansowe m. in. na wypadek awarii w naszym mieszkaniu, która poskutkuje zalaniem lokalu sąsiada lub części wspólnych budynku. Warto więc nieco dopłacić do składki ubezpieczeniowej, żeby w konsekwencji uzyskać szeroką ochronę przed wyciekami

– Michał Ratajczak, ekspert portalu ubezpieczeniemieszkania.pl.

Źródło: ubezpieczeniemieszkania.pl (stan na: 29.11.2023 r.). W tabeli uwzględniliśmy wyłącznie ubezpieczenia od ryzyk nazwanych, pomijając polisy w wariancie All Risks.

Co zrobić, żeby dostać odszkodowanie za zalanie mieszkania?

Kiedy wrócisz do domu i zorientujesz się, że doszło do zalania, nie panikuj, tylko metodycznie podejdź do rozwiązania tego problemu. Tylko wtedy będziesz mógł liczyć na uzyskanie pełnej rekompensaty finansowej.

Jak postępować w razie zalania nieruchomości?

1. Zatrzymaj rozprzestrzenianie się szkody – żeby zatrzymać dalsze zniszczenia w wielu sytuacjach wystarczy po prostu zakręcić zawór. Zawczasu sprawdź, gdzie powinieneś go szukać.
2. Zadzwoń po straż pożarną – jeśli oczywiście wymaga tego sytuacja. Pamiętaj też, żeby pobrać później protokół z interwencji strażaków – towarzystwo może zażądać okazania tego dokumentu.
3. Skontaktuj się z administracją – o zdarzeniu musisz powiadomić zarządcę budynku, czyli kogoś ze wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej. Na klatce schodowej powinieneś znaleźć numer alarmowy, pod który musisz wówczas zadzwonić. Telefon najlepiej wykonać od razu, chociaż w teorii masz na to około 2 dni.
4. Skontaktuj się z poszkodowanymi sąsiadami – masz obowiązek nie tylko powiadomić ich o potencjalnej szkodzie, ale i umożliwić dochodzenie swoich roszczeń.
5. Powiadom ubezpieczyciela – możesz to zrobić telefonicznie, mailowo, przez formularz na stronie, listownie lub osobiście w najbliższej placówce. W zależności od towarzystwa, na zgłoszenie szkody masz od 3 do 7 dni, a przekroczenie tego terminu może poskutkować brakiem odszkodowania. W zgłoszeniu musisz podać kilka informacji: adres zalanego mieszkania, numer polisy, dane jej właściciela, itp.
6. Przekaż towarzystwu wymaganą dokumentację – ubezpieczyciel powiadomi cię, jakich dokumentów oczekuje. Na pewno musi to być lista zniszczonego mienia wraz z dowodami posiadania tych przedmiotów oraz potwierdzającymi ich wartość.
7. Udostępnij miejsce zdarzenia rzeczoznawcy – towarzystwo w terminie do 7 dni powinno przysłać do twojego mieszkania rzeczoznawcę, który ustali przyczyny zalania. Do tego czasu postaraj jak najmniej ingerować w miejsce zdarzenia.

Jeśli dopełniłeś wszystkich obowiązków ubezpieczonego i zastosowałeś się do zamieszczonych wyżej wskazówek, towarzystwo powinno przelać ci bezsporną część odszkodowania w terminie do 30 dni od zgłoszenia szkody. Jeśli jakaś część rekompensaty wymaga dodatkowych ustaleń, ubezpieczyciel ma na nie dodatkowe 14 dni.

Koszty zalania mieszkania vs. koszty polisy mieszkaniowej

We wcześniejszej części artykułu obliczyliśmy przykładowe koszty ubezpieczenia od zalania i innych zdarzeń losowych. W wariancie rozszerzonym o ruchomości domowe oraz OC w życiu prywatnym przedstawione oferty rozpoczynały się od niecałych 300 zł w skali roku. Tyle więc zapłacisz za kompleksową ochronę przez zalaniem (i nie tylko!) majątku wartego łącznie 550 000 zł. Jak ta kwota ma się do strat, jakie mogą wyniknąć z przecieków?

Mniejsze wycieki wody powodują straty głównie na elementach stałych, a można je usunąć za kilkaset złotych, ponieważ tyle kosztuje malowanie. Woda może jednak też doprowadzić do zdecydowanie większych zniszczeń, uszkadzając elementy instalacji elektrycznej, sprzęt elektroniczny, elementy ozdobne, podłogi czy meble. Poważne zalania potrafią przynieść straty nie tylko na kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt tysięcy. Takie wydatki trudno w ogóle porównywać z 300 zł czy nawet 500 zł, które wydasz na polisę mieszkaniową. Pamiętaj też, że taka polisa ochroni twój majątek również w wielu innych sytuacjach, nie tylko przy zalaniu.

Gdzie właściciel mieszkania może kupić ubezpieczenie od zalania?

Polisę mieszkaniową uwzględniającą zalanie mieszkania bez problemów kupisz online, np. za pomocą kalkulatora ubezpieczeń. W ten sposób będziesz mógł ubezpieczyć nie tylko mury i  elementy stałe, ale i ruchomości domowe. W większości towarzystw zalanie jest już obecne w podstawowym wariancie polisy. Jeśli zechcesz, możesz włączyć do zakresu również dodatkowe zdarzenia, jak powódź, kradzież z włamaniem, OC w życiu prywatnym czy stłuczenie przedmiotów szklanych.

Kalkulator ubezpieczeń ma kilka wartościowych funkcji. Za jego pomocą można dowolnie skomponować zakres ochrony, dopasowując go do specyfiki posiadanej nieruchomości oraz indywidualnych potrzeb. Samodzielnie można też wybrać mienie do ubezpieczenia oraz zadeklarować sumy ubezpieczenia. Intuicyjny i przejrzysty panel sprawia, że w dosłownie kilka minut można obliczyć składki dla wybranych parametrów i zestawić ze sobą minimum kilkanaście konkurencyjnych ofert. Z poziomu kalkulatora można też płynnie przejść do zakupu wybranej polisy, opłacić składkę i objąć ochroną swój dom lub mieszkanie nawet od następnego dnia roboczego.